01/01/2016
In het middenoosten van Brazilië heerst grote droogte terwijl er in het zuiden te veel regen is gevallen.
De droogte is zo extreem dat de meeste revieren zijn drooggevallen. Daar komt nog bij dat de rivieren waar nog water in zit sterk vervuilt zijn door de dambreuk in het zuidoosten van Brazilië bij een ijzerertsmijn begin november. Zelfs 800km stroomafwaarts richting de kust is het water vervuilt met ijzer en daardoor ondrinkbaar geworden.
De temperaturen lagen vandaag boven de 40 graden en door de droogte dient de bevolking water te kopen. Op het slaan van waterputten staan extreem hoge boetes.

22/01/2016
Het Boliviaanse Poopomeer is waarschijnlijk voorgoed verdween door de klimaatverandering en de daardoor wereldwijde opwarming maar ook door menslijk handelen.
Met een oppervlakte van 2000 vierkante kilometer op 3700m hoogte was het meer de een na grootste waterplas van Bolivia.

Smeltwater van gletsjers in de zomer en regen zijn de belangrijkste factor voor de waterstand. Doordat de droogte nu ook in het regenseizoen aanhoud stokt deze water toevoer. Jaarlijks stroomt er 161 miljard liter water te weinig het meer in. Ook zorgde de klimaat verandering voor het verdwijnen van de gletsjers. Dit was eind 2013 al bekend. In 2014 stierven ruim 1 miljoen vissen en tientallen flamingo’s. Het gebied is in de afgelopen 30 jaren 1 graad opgewarmd. Daardoor verdampt het water drie keer sneller dan normaal.
Een ander punt was dat de tientallen mijnen in het stroomgebied in de buurt van de mijn water uit de zijrivieren tapten voor eigen gebruik.

Dit effect van droogvallen van meren zullen wij de komende jaren vaker zien als de klimaatverandering zich doorzet. Dit is wat ons ook te wachten staat.

02/03/2016
De huidige droogte die in 1998 begon in het oostelijke Middellandse Zeegebied waar Cyprus, Israël, Jordanië, Libanon, Palestina, Syrië en Turkije liggen, is de hevigste van de afgelopen negen eeuwen. Dat stellen NASA-wetenschappers op basis van nieuw onderzoek door het bestuderen van de jaarringen van bomen. Dunne jaarringen wijzen op jaren van droogte, dikke ringen op jaren waarin genoeg water beschikbaar was.

Tijdens hun onderzoek verzamelden ze ook gegevens over de geografische spreiding van droogteperiodes. Door deze data te combineren, konden ze vaststellen wat in de afgelopen negenhonderd jaar de normale variaties op het weerpatroon waren.
De omvang en impact van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering maakt het belangrijk om te begrijpen welke natuurlijke klimaatvariaties er zijn. Als we kijken naar recente gebeurtenissen en afwijkingen constateren die buiten de gebruikelijke natuurlijke variaties in de weerpatronen vallen, kunnen we met enig vertrouwen zeggen dat hier menselijk handelen invloed heeft gehad. Aldus de onderzoekers.

De droogte in de regio tussen 1998 en 2012 was 50 procent erger dan in de droogste periode van de afgelopen vijfhonderd jaar en 10 tot 20 procent droger dan ergste droogte van de afgelopen negenhonderd jaar.
De wetenschappers keken niet alleen naar boomringen in deze regio. Ze gebruikten ook bestaande informatie uit Noord-Afrika, Spanje, Frankrijk en Italië. Op grond daarvan concludeerden ze dat Noord-Afrika meestal een natte periode doormaakte, als de landen ten noorden van de Middellandse Zee (Griekenland, Italië en de kusten van Frankrijk en Spanje) een droge periode beleefden en omgekeerd.

Alle klimaatmodellen verwachten dat het Middellandse Zeegebied in de toekomst droger zal worden als gevolg van de door mensen veroorzaakte klimaatverandering. "Dit onderzoek laat zien dat het weerpatroon tijdens de recente droogte afwijkt van andere droogteperiodes. Dat kan betekenen dat de onderzochte regio de gevolgen van de huidige klimaatverandering al voelt.
Bron: NASA Finds Drought in Eastern Mediterranean Worst of Past 900 Years

05/04/2016
De vluchtelingen problemen in de jaren 2015 en 2016 zijn mede veroorzaakt door de droogte in het noorden van Syrië. 30 jaar geleden was er niets aan de hand maar in de winter van 2006/2007 begon het grondwater te dalen als nooit te voren.
Voor de droogte moest je boren tot een diepte van 60 tot 70 meter om grondwater te vinden. Door de droogte moest je al tot een diepte boren van 100 tot 200m. Toen de droogte extreme vormen aan begon te nemen moest je boren tot een diepte van 500m tot zelfs 700m. De winter van 2010 gaf al zodanige problemen dat het boren naar grondwater grotendeels gestaakt werd. De droogte werd nog extremer, er traden vele branden op.
De droogte in Syrië vernietigde gewassen, veestapels en zorgde ervoor dat 1.5 miljoen boeren een ander bestaan moesten zien te vinden. De meesten vertrokken naar de overvolle steden. Water te korten, geruïneerd land en corruptie zorgde voor een revolutie en de burgeroorlog deed de rest. Al deze problemen zorgde er uiteindelijk voor dat de vluchtelingenstroom op gang kwam en velen vluchten naar Turkije en staken de middellandse zee over richting Griekenland.
Syrië is een voorbeeld van wat er in het grotere Midden Oosten, de landen rond de Middellandse Zee (Mediterranean Sea) en in andere delen van de wereld kan optreden door de droogte veroorzaakt door de klimaatveranderingen. Hierbij opmerkend dat de onstabiele situatie, onderdrukkende regeringen, corruptie, niet-duurzame landbouw praktijken en het water mismanagement in vele van deze landen niet echt meewerken.

03/05/2016
De gevolgen van de sterke El Nino worden steeds duidelijker. Wereldwijd zijn tientallen miljoenen mensen in ernstige problemen gekomen. Dat aantal groeit snel.

El Nino gaat altijd samen met hogere temperaturen op aarde. Dat zien we ook dit keer overduidelijk. De afgelopen 8 maanden waren wereldwijd stuk voor stuk de warmste ooit gemeten, en vrijwel zeker voegt april zich als negende recordwarme maand zich bij dit bizarre rijtje. Daarmee is de kans bovendien groot, dat dit jaar de kersverse warmterecords van respectievelijk 2014 en 2015 alweer verbetert.

Wat betreft droogte zijn vooral diverse landen in Afrika hard getroffen. Volgens het Rode Kruis worden tenminste 42 miljoen Afrikanen bedreigd door droogte en honger. In Malawi, Swaziland en Zimbabwe is de noodtoestand uitgeroepen. In Ethiopië spreekt men van de ergste droogte in 50 jaar. Ook Zuid Afrika kampt met droogte. Met gevolgen voor mens en dier. Het Kruger Park kampt sinds het najaar van 2015 met ernstige droogte. Door gebrek aan water wordt het wild hard getroffen. Wat betreft Malawi, dat werd notabene zeer recent ook al getroffen door extreem weer, maar dan in de vorm van zware regen en overstromingen. Ook elders in de wereld trekt El Nino diepe sporen. In het binnenland van India, in de provincie Madhya Pradesh, is de situatie zeer zorgwekkend. In totaal worden in India 330 miljoen mensen in meer of mindere mate getroffen door de huidige droogte.

15/10/2016
Het peil in de Nederlandse rivieren blijft dalen en stevent misschien wel af op een nieuw laagterecord.
Het is niet ongebruikelijk dat de laagste waterstanden in de Rijn optreden in de herfst. En bijvoorbeeld niet in de zomer. In de zomer is de bijdrage van smeltende sneeuw of smeltend ijs van gletsjers vaak nog van belang. In deze tijd van het jaar ligt er meestal weinig sneeuw. En wat er ligt, ligt op grote hoogte. En daar komt stevige dooi in deze tijd van het jaar niet meer zo vaak voor. Dus als het in de herfst gedurende langere tijd droog is, kan het waterpeil stevig gaan dalen. Dat zien we nu dus ook. Vanaf eind augustus is het eigenlijk al ‘overwegend droog’ in het stroomgebied van de Rijn. En dus zien we zeer lage waterstanden.

Het peil bij Lobith bedraagt nu circa 7.20 meter. Dat is erg laag maar het is nog geen record. De laagste waterstand bij Lobith bedraagt 6,89m, gemeten in november 2011. Het vorige laagterecord stamt uit 2003, met 6,90m. Met de huidige prognose van Rijkswaterstaat zouden we in de loop van maandag op 7.10 meter zitten. Als het grotendeels droog blijft zou zo rond volgend weekend het record van 2011 wel eens in zicht kunnen komen. Overigens zegt de waterstand niet alles. De bodem van de Rijn slijt namelijk langzaam uit. Komt iets dieper te liggen. Een traag proces, maar het is toch voldoende om te concluderen, dat 6,90 meter in de 21e eeuw iets anders is dan 6,90m in de vorige eeuw. Het tempo waarmee de bodem van de Rijn (bij Lobith) daalt is in de ordegrootte van 15 tot 20 centimeter per 10 jaar.

Het is eigenlijk beter om naar het debiet te kijken. Dat zegt concreet hoeveel water er op een bepaald punt van de rivier langs komt. Men spreekt van echt laag water als het debiet bij Lobith onder de 1000 m3/seconde komt. Dat is nu het geval. Vanochtend kwam er bij Lobith ‘nog maar’ 968 m3/seconde langs. Gemiddeld komt de afvoer van de Rijn op 17 dagen per jaar onder de duizend kuub. In extreme jaren loopt het aantal dagen op tot 100 (in 1972) of zelfs 200 dagen (in 1921). Volgens de verwachtingen van Rijkswaterstand zou het debiet in de loop van komende week de 900 kuub kunnen naderen. Het ECMWF model berekent voor de komende tien dagen in totaal zo’n 15 tot 25 millimeter regen, vrij uniform verdeeld in het stroomgebied van de Rijn. Dat lijkt heel wat maar is toch weinig over zo een lange periode. Misschien is het wel voldoende om een verdere daling af te vlakken vanaf later deze week.

Lage waterstanden hebben grote gevolgen voor de binnenscheepvaart. Nu al kunnen veel binnenvaartschepen niet meer met volle lading varen. Dan liggen ze te diep en kunnen dus de bodem raken. Keerzijde van dit nadeel is, dat er meer schepen nodig zijn om alle lading naar het achterland van Europa te kunnen vervoeren en vice versa. Schippers zouden meer werk kunnen krijgen. Bovendien heeft langdurig laag water een duidelijk effect op de prijs van transport over de rivieren. Dat wordt duurder.

Laag water heeft nog een nadeel. Zeewater kan tijdens hoog water makkelijker de riviermonding binnendringen. En zo verzilting veroorzaken. Dat kan schadelijk zijn voor met name de land- en tuinbouw. Overigens is het effect van getijden verder stroomafwaarts, bijvoorbeeld op de Waal bij Zaltbommel, duidelijk te zien aan de waterstanden. We zien duidelijk het ritme van eb en vloed op de Waal, met schommelingen van wel 25 centimeter. Tijdens vloed kan de Waal zijn water minder makkelijk afvoeren en dat veroorzaakt stroomopwaarts in de rivier deze schommelingen.

De kans op zeer laag water in de grote rivieren zal in de toekomst mogelijk verder toenemen. Door neerslagextremen maar ook doordat er in de snel opwarmende wereld op termijn amper gletsjers over blijven in het brongebied van de Rijn. Daar komt bij dat de zeespiegel deze eeuw steeds sneller gaat stijgen. Dus zout water zal in de komende decennia geleidelijk steeds brutaler worden. Steeds vaker verzilting veroorzaken in met name het westen van het land.

In week van 18 oktober trok er een buienfront over Nederland waardoor de droogte was afgelopen.

28/10/2016
De opwarming van de aarde dreigt het Middellandse Zeegebied harder te treffen dan enige andere droogte- of hitteperiode uit de afgelopen tienduizend jaar. Delen van Zuid-Europa kunnen nog deze eeuw veranderen in woestijnen. Dat zeggen onderzoekers onder leiding van de Universiteit van Aix-Marseille in een studie die gepubliceerd is in het tijdschrift Science.
Als niet snel stappen worden gezet om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen kunnen het zuiden van Spanje en Portugal, noordelijke delen van Marokko, Algerije en Tunesië, alsook Sicilië, het zuiden van Turkije en delen van Syrië in woestijnen veranderen.
Ook de vegetatie in het Middellandse Zeegebied kan drastisch veranderen.
De temperatuur in het gebied is vergeleken met het einde van de negentiende eeuw al met 1,3 graden Celsius gestegen. In de hele wereld steeg de temperatuur gemiddeld met 0,85 graden.
Het Middellandse Zeegebied is extra gevoelig voor klimaatverandering omdat Atlantische stormen zich meer naar het noorden zullen verplaatsen, met meer zon en minder regen tot gevolg.