01/03/2021
Sinds metingen vanaf 1880 is de zeespiegel al 22 tot 25 centimeter gestegen tot 2020. In de laatste 25 jaar is het waterniveau zo’n 7 tot 8 cm gestegen.
In de 20ste eeuw steeg de zeespiegel gemiddeld zo’n 1.4 mm per jaar. Tussen 2006 en 2015 is dit opgelopen naar 3.6 mm per jaar. De stijging verloopt dus steeds sneller.
Er zijn twee belangrijke redenen voor de stijging.
1. Smeltend ijs van de ijskappen op Groenland en Antartica en het smelten van gletsjers.
2. Door het warmer worden van het oceaanwater zet het water uit waardoor het volume groter wordt ne het niveau stijgt.
25/03/2021
Vijf gevolgen van de zeespiegelstijging in Nederland.
Verzilting is een van de hardnekkigste problemen van de zeespiegelstijging: hoe hoger de zee komt, hoe zouter het grondwater in de kustprovincies wordt. Dit ziet er voor de landbouw langs de kustgebieden niet best uit, want gewassen en weidegronden hebben zoet water nodig. Als de zeespiegel hoger komt te staan, moeten de gemalen in de polders steeds harder pompen. En hoe harder die pompen, hoe zouter het grondwater juist wordt doordat het zeewater aan de onderkant van de dijk omhoog gezogen wordt door de gemalen. Verzilting speelt vooral op tijdens droge zomers. Er is dan niet genoeg tegendruk van zoet rivier- en regenwater. Door het wegsmelten van Alpengletsjers komt de Rijn in de zomer lager te staan en neemt de kans op aanhoudende droogte toe.
Als de zee hoger komt te staan, kan de zee het rivierwater van de Rijn en Maas flink opstuwen. Dat betekent een grotere kans op wateroverlast, ook landinwaarts. De zee komt straks eigenlijk via de rivieren het land in. Als de zeespiegel op lange termijn blijft stijgen, kunnen de rivieren uiteindelijk helemaal niet meer op eigen kracht afwateren naar zee. Er zijn dan eigenlijk twee opties: enorme dammen bouwen en al het rivierwater met reusachtige pompen naar zee brengen. Of accepteren dat de kustlijn landinwaarts wil bewegen, inclusief natuurlijke riviermondingen.
Andere gevolgen zijn het verdrinken van zogeheten intergetijdengebieden. Dit zijn de gebieden waar met laagwater wadplaten zoals de Waddenzee droogvallen. Die overgang tussen land en zee is van grote waarde voor vogels, schelpdieren en vissen. Dat komt omdat de zeespiegelstijging sneller dreigt te gaan dan de natuurlijke opslibbing. Met elke vloed blijft er een beetje zand en slib achter. Maar als de zeespiegelstijging versnelt, kunnen de platen dit niet langer bijbenen en gaan dan definitief kopje onder."
De economische opbrengst van de kustregio gaat achteruit. Landbouwexport is voor Nederland een miljardenindustrie, maar heeft zoet water nodig. De infrastructuur van de haven van Rotterdam is biljoenen waard. Er ontstaan dus ook economisch kantelpunten. Dat kunnen we het beste ruim voor zijn, door nu al aan te geven in welke richting we ons willen ontwikkelen - ook landschappelijk.
Het gehele probleem geldt ook voor grote delen van de Vlaamse, Duitse en Deense kust en bijvoorbeeld het oosten van Engeland. Inclusief grote steden als Antwerpen, Hamburg en Londen. Stel dat we in Nederland enorme dijken bouwen, maar in België of Duitsland kiezen ze een andere strategie, dan lopen we niet via de zee onder, maar via onze buurlanden.
18/12/2021
De Thwaites-gletsjer op Antarctica, in 1947 voor het eerst op kaarten gezet, zou binnen 5 jaar in honderden stukjes kunnen breken. Hierdoor kan de zeespiegel zelfs een halve meter stijgen tot 2 meter rond 2100.
Het water van de oceanen wordt sterk aangetrokken door de ijsmassa’s zoals op Antarctica. Daardoor is de zeespiegel in gebieden die ver weg liggen, zoals de Noordzee, net iets lager dan je zou verwachten.
Met minder ijs rond de Zuidpool zal het water zich evenredig over de oceanen verdelen. Nederland krijgt daardoor bij het smelten van Antarctica de volle laag.
Wetenschappers maken zich al enige tijd grote zorgen om de smeltende Thwaites-gletsjer; een gletsjer met een oppervlak van ruim 192.000 kilometer gelegen op West-Antarctica. De gletsjer trekt zich razendsnel terug en is nu al verantwoordelijk voor ongeveer 4 procent van de wereldwijde zeespiegelstijging. En dat terwijl Thwaites momenteel nog enigszins wordt tegengehouden door een ijsplaat. Een nieuwe studie komt echter met zorgwekkend nieuws. Want nu blijkt dat ook deze cruciale ijsplaat die de gletsjer vooralsnog op zijn plek houdt, van alle kanten te zuchten en te kraken.
Onderzoekers houden de gletsjer nauwlettend in de gaten. Niet alleen vanwege de zeespiegelstijging die deze op eigen houtje zou kunnen realiseren, maar ook omdat de enorme gletsjer op dit moment omringende gletsjers afremt. Als Thwaites verdwijnt, zullen ook die gletsjers – samen goed voor een zeespiegelstijging van 2,4 meter als ze in hun geheel verdwijnen – sneller ijs gaan verliezen.
De vraag is hoe lang de ijsplaat nog stand weet te houden. Want recent onderzoek heeft nu uitgewezen dat de ijsplaat in bijzonder zwaar weer verkeert. Dat komt onder andere doordat warm oceaanwater de onderkant van de ijsplaat aantast. Tegelijkertijd vormen zich op de plaat enorme, groeiende breuken. “Als het huidige tempo doorzet, zal deze kritieke ijsplaat binnen de komende twee decennia uiteengevallen zijn.
Warm water, ruig ijs en een steile, glooiende bodem zorgen ervoor dat de ijsplaat van onderaf smelt. De onderzoekers ontdekten dat warm water door de getijden onder de ijsplaat wordt gepompt. Het drijvende deel van de gletsjer stijgt en daalt met de getijden. Die beweging werkt eigenlijk als een soort hefboom en pompt water onder het ijs. Maar dat niet alleen. We zien op de drijvende ijsplaat spleten ontstaan, waar water doorheen kan stromen. Dit kan de stabiliteit van de ijsplaat op lange termijn beïnvloeden. Als Thwaites instort, zal het grootste deel van het ijs op West-Antarctica meegesleept worden.
20/12/2021
Het ijs van de gletsjers in het Himalaya-gebergte smelt "bijzonder" snel. Het ijs smelt in de afgelopen tientallen jaren tien keer sneller dan gemiddeld sinds de Kleine IJstijd 400 tot 700 jaar geleden. De bevindingen van de wetenschappers zijn gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports.
Voor het onderzoek maakten wetenschappers een reconstructie van bijna 15.000 gletsjers in het Himalaya-gebergte tijdens de Kleine IJstijd. Waar de gletsjers naar schatting vroeger ongeveer 28.000 vierkante kilometer besloegen, is dat nu gekrompen naar zo'n 19.600 vierkante kilometer. Het ijs is volgens de onderzoekers pas in de laatste tientallen jaren sneller gaan smelten, waardoor het volgens hen gelijk loopt met door mensen veroorzaakte klimaatverandering.
Tijdens die krimp zijn de gletsjers bijna 400 tot 600 kubieke kilometer aan ijs verloren, wat volgens de wetenschappers evenveel is als al het ijs van de Centraal-Europese Alpen, de Kaukasus en Scandinavië samen. Door het smelten van al dit ijs is het zeeniveau over de hele wereld gestegen met ongeveer een centimeter, schatten de onderzoekers.
Smeltwater uit de gletsjers stroomt onder meer door rivieren als de Ganges en de Indus. Het snelle krimpen van gletsjers kan daarmee zorgen voor watertekorten voor miljoenen mensen in Azië.
|