05/03/2013
Rol van planten bij de vorming van stapelwolken.
Bij een stijgende CO2-concentratie brengen planten minder water in de atmosfeer. Steeds meer wordt duidelijk dat meer atmosferische CO , afgezien van de broeikaswerking, ook op een andere manier het klimaat kan beïnvloeden. Zoals bekend kan meer CO grote gevolgen hebben voor het leven op aarde en dat beïnvloedt, op een indirecte manier dan weer het klimaat. Zo kan de, door de extra CO veroorzaakte verzuring op termijn de algengroei gaan remmen. Er wordt dan minder CO vastgelegd en de opwarming zou dan worden versneld.
Maar een hogere CO -concentratie in de atmosfeer heeft ook allerlei gevolgen voor de vegetatie op het land. In eerste instantie kunnen de planten meer blad ontwikkelen en sneller groeien (CO -bemesting), maar ook gaan ze minder water verdampen doordat de huidmondjes deels worden gesloten (er komt immers toch voldoende CO binnen). Als gevolg daarvan verdampt er ook minder water, zodat er, door die verminderde transpiratie minder water in de grenslaag terechtkomt, met alle gevolgen voor de waterkringloop, de ontwikkeling van stapelwolken, en dus ook voor de reflectie van zonnestraling en als gevolg daarvan voor de temperatuur in de grenslaag. Kortom, CO speelt een dubbelrol in het klimaat, waardoor de uitwerking veel complexer is dan men louter op grond van de broeikaswerking zou verwachten.
Als gevolg van de geringere verdamping zullen er minder snel stapelwolken worden gevormd. Bij minder stapelwolken kan meer zonnestraling het aardoppervlak bereiken, waardoor de voelbare warmte verder toeneemt.
Bij een hoger CO -gehalte zal de plantengroei toenemen, waardoor het aardoppervlak zou kunnen vergroenen. De transpiratie zou kunnen toenemen, met meer stapelwolken als gevolg.
Hoe de balans tussen al deze, deels tegengestelde effecten uitwerkt, is moeilijk op voorhand te zeggen.

In de grootschalige klimaatmodellen is deze nauwe vervlechting tussen atmosfeer, water, plant en bodem niet of onvoldoende geïntegreerd. Enkele maanden geleden verscheen een publicatie van onderzoekers van de Wageningen Universiteit en het Max Planck instituut dat hier wel op toegesneden is.