Nederland heeft over het algemeen een gematigd zeeklimaat, waarbij, zoals de naam al aangeeft, de zee een grote rol speelt in het klimaat, met koele winters en milde zomers waarin de temperatuur vooral bepaald wordt door de ligging ten opzichte van de zee en de nabijheid van de warme Noord-Atlantische Golfstroom. Doordat grote watermassa's de temperatuur langer vast kunnen houden dan land, heeft dit een vertragende werking op de temperatuur.
De verschillen in temperatuur zijn aan zee dan ook kleiner dan landinwaarts. De gemiddelde jaartemperatuur neemt van het noorden naar het zuiden toe en de afstand tot de zee bepaalt ook in sterke mate de windsnelheid, die in het zuiden iets kleiner is dan in het noorden. De hoogste temperaturen komen voor in juni en juli in continentaal-tropische lucht met een gemiddeld dagelijks maximum in De Bilt van 28 °C.

In de drie wintermaanden vallen de laagste temperaturen wanneer Nederland zich in continentaal-polaire lucht bevindt. Het gemiddeld dagelijks maximum blijft dan net beneden het vriespunt. De gemiddelde temperatuur aan de kust bedraagt in de zomer ca. 16°C en in de winter 3°C. In het binnenland liggen de gemiddelde temperaturen in de zomer en de winter respectievelijk op 17°C en 2°C. De laagste temperatuur ooit in Nederland gemeten bedroeg –27,8°C en de hoogste temperatuur ooit gemeten bedroeg +38,6°C.
Tot een strenge winter komt het in Nederland niet zo vaak. Gemiddeld eens in de tien jaar. Zeer strenge winters komen hier zelden voor. Eens in de 40 jaar. De jaren veertig van de vorige eeuw brachten drie zeer strenge winters in nog geen zeven jaar.

Het gemiddelde aantal zomerse dagen van boven de 25°C varieert van minder dan vijf op de Waddeneilanden tot ca. 25 per jaar in het zuiden van het land. De zonnigste maanden zijn mei tot en met augustus en de warmste maanden zijn juni tot en met september. De neerslag is vrij regelmatig over het jaar verdeeld. In het binnenland valt de meeste regen in de zomer, in de kustgebieden in het najaar. De droogste maand is over het algemeen maart. In de wintermaanden sneeuwt het regelmatig en hagel valt meestal in de zomer. Motregen en mist zijn het meest frequent in najaar en winter. In de herfstmaanden oktober en november komen de meeste stormen voor. Gemiddeld valt er ongeveer 780 mm neerslag per jaar.

Jaarlijks komt er gemiddeld 110 miljard kubieke meter zoet water ons land binnen. Ruim een kwart komt in de vorm van neerslag van boven, de rest via Rijn en Maas vanuit het buitenland. Bijna tachtig procent van al dat water stroomt ongehinderd naar zee, twintig procent verdampt en slechts twee procent wordt gebruikt.
Met het zoete water wordt het (grond)water op peil gehouden en het zoute water dat vanuit zee de rivieren op wil en als kwelwater van onderen oprukt, teruggedrongen of weggespoeld. Fabrieken en energiecentrales nemen het op als koelwater, boeren beregenen er het land mee en burgers hun tuin, er wordt drinkwater van gemaakt, en de waterwegen doen dienst als vaarweg. Verder is water belangrijk voor de natuur.

04/02/2011
Het weer in Nederland is de afgelopen 10 jaar opnieuw warmer en natter, maar ook zonniger geworden. Dat blijkt uit de nieuwe klimaatnormalen, zoals Meteo Consult die heeft berekend. De nieuwe normalen, die gebaseerd zijn op de periode 1981 tot en met 2010, worden met ingang van dit jaar gebruikt. De normalen in Nederland worden elke 10 jaar bijgesteld. Gold tot en met vorig jaar een gemiddelde jaartemperatuur van 9,8 graden als normaal voor het station De Bilt, met ingang van dit jaar staat er 10,2 graden in de boeken. In 10 jaar tijd is er dus 0,4 graden bij de oude normaal op gekomen. Tien jaar geleden werd de toen geldende normaal ook al met 0,4 graden verhoogd. In 20 jaar tijd is de gemiddelde jaartemperatuur in Nederland dus 0,8 graden hoger geworden; een forse sprong omhoog. Behalve een hogere temperatuur, zien we ook een toename in de neerslaghoeveelheid. Gold in de jaren zestig 750 millimeter nog als een mooi landgemiddelde, in de nieuwe normaal zit De Bilt daar al ruim 80 millimeter boven. Bijzonder is dat bij het nattere weer ook een toename in de hoeveelheid zonneschijn hoort (voor het station De Bilt bij voorbeeld 78 uur op jaarbasis). Enerzijds geeft de toename van het aantal zonuren aan dat de neerslag buiïger van karakter en dus korter van duur is geworden. Daarbij is de neerslagintensiteit toegenomen. Ook is de atmosfeer schoner geworden in de afgelopen 30 jaar en het aantal mistdagen een stuk kleiner. Anderzijds wordt de toename van de gemeten hoeveelheid zonneschijn voor een belangrijk deel verklaard door een veranderde meetmethode. Die nieuwe methode is vooral van invloed op het aantal zonuren dat gedurende ‘donkerste’ wintermaanden gemeten wordt. Van de verschillende seizoenen is vooral de lente snel verder opgewarmd. In 20 jaar tijd is lentetemperatuur in Nederland met een volle graad tot zelfs iets meer dan een graad gestegen. Daarbij is het noorden in de lente nu zo warm geworden als het zuiden 20 jaar geleden was. Al met al lijkt het zomerse weer in de lente in Nederland zich steeds vaker en ook steeds vroeger te manifesteren. De zomers in Nederland zijn in 20 jaar tijd 0,8 graden, de laatste 10 jaar 0,5 graden warmer geworden. Ook in de winter zijn de gemiddelde temperaturen de laatste 20 jaar 0,7 tot 0,8 graden gestegen, maar slechts 0,2 graden hiervan kwam voor rekening van de afgelopen 10 jaar. Hier zien we de stijging dus afvlakken. In de herfst is de stijging minder markant: 0,4 graden in de laatste 20 jaar, helemaal voor rekening komend van het warme weer in de herfst dat we in Nederland de laatste 10 jaar geregeld hebben gehad.
Bron: Meteo Consult