Haaksbergen 8 januari 1985
In enkele dagen tijd heeft Haaksbergen zich volledig omgeschakeld als betrof het een gemeenschap in een plaats hoog in de Alpen. Het openbare leven en de particulieren hebben zich geheel aangepast aan de winterse omstandigheden. De verkeerssituatie is totaal veranderd, het accent van de vrije-tijdsbesteding is komen te liggen op wintersport en warme chocolademelk is de favoriete drank geworden.
Het pak sneeuw en de strenge vorst (-21.8 ºC klomphoogte zelfs –28.5 ºC) hebben de meest verregaande gevolgen voor het verkeer. De straten liggen vol met zout; er is al zo’n 100 ton gestrooid door de gemeente die daartoe dagelijks vier strooiwagens met schuivers inzet. Fietsen is vrijwel onmogelijk geworden en de automobilisten rijden zeer kalm en beheerst. Zodanig zelfs dat er in de afgelopen dagen minder ongelukken zijn gebeurd dan in een even lange periode in de zomer. Het aantal aanrijdingen is, aldus de politie, zeer gering en de schade daarbij zijn – vanwege de lage snelheid waarmee wordt gereden - over het algemeen klein.
Een grote verandering is er ook gekomen in de besteding van de vrije tijd. Veel Haaksbergenaren huldigen blijkbaar het principe: „Liever een pak sneeuw dan een kwakkelwinter” en hebben zich actief op de wintersport gestort. Er wordt veel gewandeld in het mooi besneeuwde natuurgebied, er wordt aan langlaufen gedaan op het circuit ‘t Kotterbos in De Hoeve en rond de camping ’n Stien’nboer en sinds gisteren wordt er geschaatst op de bergingsvijver op Het Scholtenhagen.
Die situatie zal voorlopig nog wel zo blijven. De vorst zal in elk geval deze week nog aanhouden. Daarom worden er nu al plannen gemaakt om het komende weekeinde ski- en schaatswedstrijden te houden. Waar in Friesland al wordt gepraat over een Elfstedentocht, werken in Haaksbergen de mensen van de IJsvereniging en de langlaufliefhebbers met man en macht aan het bieden van mogelijkheden voor hun sport. De geringe begaanbaarheid van de wegen wordt voor lief genomen. Het bedrijven van wintersport schenkt meer vreugde. Een woordvoeder van de rijkspolitie zei het zo: „Als ik voor mezelf praat, dan mag er wel een pak van een meter sneeuw liggen. Het is lastig dat het licht van m’n fiets het met de sneeuw op de banden niet meer doet. Maar dat zegt me eigenlijk niets. Ik vind het wel mooi zo.



Haaksbergen 14 januari 1985
Het winterse weer speelt velen in Haaksbergen parten. Het leven van alledag is in belangrijke mate ontregeld door het pak sneeuw en de strenge vorst (-14.6 ºC klomphoogte zelfs –15.6 ºC). Vrijwel iedereen ondervindt overlast van de koudegolf. Alleen de kinderen zijn tevreden, zij hebben elke dag sneeuw- en ijspret. Verder heeft het Haaksbergse politiekorps geen moeite met de huidige weersomstandigheden. Een woordvoerder van de politie verklaarde vanmorgen dat het korps ongekend rustige tijden doormaakt. „Het weer levert ons geen extra werk op. De mensen blijven binnen, er is minder volk op straat. Normaal ligt daar onze grootste taak, maar die valt nu voor een belangrijk deel weg”.Er is besloten met ingang van vandaag dieren in het Haaksbergse buitengebied te gaan voederen. De beesten kunnen vanwege de sneeuw en het ijs moeilijk voedsel vinden en krijgen daarom extra voer. De politie en de mensen van het IVN moeten nog bepalen waar en hoe vaak zal worden gevoerd. Echt druk is het de laatste week voor de medewerkers van de dienst gemeentewerken, die belast zijn met het berijdbaar houden van de wegen. Ambtenaar Wemmenhoven: „We zijn dagelijks met vier wagens op de weg. Na elke sneeuwbui gaan we weer op pad. Er wordt niet zoveel zout meer gestrooid, we schuiven de sneeuw weg. Alleen op stukken weg waar de sneeuw is vastgereden strooien we nog”. De dienst tracht zoveel mogelijk alle straten schoon te houden. Voorrang hebben echter de busroutes en de belangrijkste wegen van en naar de gemeente. Nu de mensen binnen blijven en trachten hun huis warm te houden, stijgt het gasverbruik aanmerkelijk. Voorlichter Eijsink van het gemeentelijk energiebedrijf: „Er is in de eerste dagen van dit jaar ongeveer 90 procent meer gas afgezet dan in dezelfde periode van 1984. De temperatuur is ook aanmerkelijk lager dan in die periode. Maar we kunnen het best aan. Hij voorziet wel dat het extra verbruik de huishoudens op hogere energiekosten zal brengen. „Nu al bellen er mensen die vragen of hun maandelijks af te lossen bedrag kan worden verhoogd. Zij willen hun voorschot dermate opschroeven, dat ze bij de eindafrekening niet worden verrast. De mensen mogen rustig telefoneren, wij zullen ze van dienst zijn”, Aldus Eijsink.
Een aangepast programma kregen vanmiddag de leerlingen van de Kennedyschool. Er wordt tegenwoordig geen ijsvrij meer gegeven en daarom besloot de leiding van de lagere school – na overleg met de inspectie – de gymuren van deze week te koppelen en in lesverband te gaan schaatsen. De klassen een, twee en drie gingen naar de vijver bij het Wiedenbroek, de hogere klassen schaatsen op de bergingsvijver.



Haaksbergen 15 januari 1985
Na ruim tien jaar weer schaatsen op deel Buurserbeek. Wat deskundigen ook mogen vertellen naar aanleiding van een analyse van de huidige winterse periode, vast staat dat deze in Buurse in elk geval een van de koudste is sinds vele jaren. De graadmeter daarvoor is dat er sinds zaterdag volop geschaatst kan worden op een deel van de Buurserbeek, het is op de meeste plaatsen zeker twintig centimeter dik. En dat is sinds 1974 niet meer voorgekomen. Er kan weliswaar alleen behoorlijk geschaatst worden tussen de Oortjes- en Morsbrug maar tekenend voor de algehele wintersituatie is het wel. Het huidige verloop van de winterse periode wordt als uiterst streng ervaren, omdat in 1974 maar korte tijd op de beek geschaatst kon worden. Verwacht wordt dat de schaatsliefhebbers dit jaar zeker nog tot begin de volgende week een ‘baantje’ kunnen trekken op de beek. Een snelle inval van dooi wordt immers door de weerkundigen niet voorspeld. En wat meer is, het ijs op het Buursermeertje en in het Witteveen is nu van dermate kwaliteit dat er vrijwel niet op geschaatst kan worden. Vastgevroren sneeuw heeft de kwaliteit erg verslechterd.

Al geruime tijd regeert koning winter in een groot gedeelte van Europa, Haaksbergen daarbij niet ontziend. Voor velen is deze voor Nederlandse begrippen, zeer strenge winter een kleine, voor sommigen misschien een grote ramp, terwijl weer anderen hun plezier niet op kunnen met deze abnormale toestand. De Haaksbergse vijvers waren afgelopen week druk bezet en ook werden de slee’s weer van zolder gehaald. Handelaren in snow-boots, warme wanten en sjalen doen goede zaken, evenals het Gemeentelij Energie Bedrijf die het gasverbruik verdubbeld zag in de eerste acht dagen van dit jaar en opzichte van de eerste acht dagen van verleden jaar. Ondanks het feit dat veel mensen, vooral die van de reinigingsdienst en van het waterleidingbedrijf, behoorlijke overuren moeten maken om het door de winter ontstane ongerief weer ongedaan te maken zijn er geen grote problemen of ongelukken voorgekomen. Vooral de storingsdienst voor water kreeg verleden week veel telefoontjes te verwerken van mensen die met bevroren meters en bevroren binnenleidingen zaten of stopkranen die vastgevroren zitten. Leidingen die door de vorst letterlijk gesprongen waren kwamen niet zoveel voor. Vooral als de vorst doorzet verwacht het waterleiding bedrijf, gevestigd in Borculo, grote problemen. In het ergste geval zullen de buitenleidingen bevriezen, welke een meter onder de grond liggen. Dat is eerder voorgekomen tijdens de zeer strenge winter in 1962. Gelukkig ligt er flink wat sneeuw wat de zaak isoleert. Voor mensen dit zitten met een bevroren meter kan dat ook nare financiële gevolgen hebben. Voor het aanbrengen van een nieuwe meter wordt al gauw tachtig gulden berekend. Het is dus zaak de meter goed in te pakken, want vooral bij strenge vorst kan de meter of leiding binnen een uur dichtvriezen.
De toestand op de wegen in en om Haaksbergen is redelijk te noemen dank zij de enorme inspanningen van de Dienst Gemeentewerken. Ook bij Gemeentewerken is het veel overwerken geblazen. Soms gaat men door, indien nodig, tot middernacht en begint men weer om 5 uur ’s ochtends. Zowel de politie als de ANWB konden gelukkig weinig ernstige ongelukken melden. Veel vrachtwagens hadden pech omdat de dieselolie bevroor, evenals luxe wagens die geen of te weinig antivries in het koelsysteem hadden. De wachttijden bij de ANWB hulpdiensten waren over het algemeen vrij lang, zo’n 2 ½ a 3 uur. Volgens politiewoordvoerder D. Scholtens viel het met ongelukken allemaal erg . Men rijdt zeer langzaam want men kan zien dat het glad is want er ligt sneeuw op de weg. Het wordt gevaarlijker wanneer de gesmolten sneeuw gaat opvriezen, dat is vaak niet te zien. Ook is vaak een bevroren voorruit de oorzaak van een ongeval.

Haaksbergen 17 mei 1985
Je hoort er over op radio en tv. Maar dat het al zo erg is… Zulke reacties kregen Haaksbergse rondleiders na een wandeling bij het Buursermeertje in het kader van de Aktie Bosalram. Op de eerste dag van de internationale aktieweek tegen „zure regen” werd op ongeveer tachtig plaatsen in ons land het plubliek uitgenodigd om onder leiding van gidsen de bossen in te trekken. Doel van die wandelingen: speuren naar verschijnselen in de bossen die het gevolg zijn van zure neerslag. Voor Haaksbergen vond de wandeling plaats in het Buurserzand.
In het geval van de zure regen-wandeldag regende het illustratief dat ’t goot. Voor het werkelijk geïnteresseerde publiek vormde dat ditmaal echter geen beletsel om zich buiten te wagen. Je hoort zo veel over zure regen, maar ziet zelf niets bijzonders. Nu maar eens kijken wat er echt van waar is. Er waren meer dan 60 belangstellenden in de Haaksbergse natuur rond te leiden.

Al in de zestiger en zeventiger jaren heeft men vooral in de Scandinavische landen gemerkt dat de meren daar sterk verzuren. Op dit moment heb je in zweden bijvoorbeeld al zo’n vierduizend meren waaruit alle vis is verdwenen omdat het water zoveel salpeterzuur en zwavelzuur bevat. In deze tijd van het jaar krijgt men in Scandinavië, de Sovjet-Unie en Noord-Amerika wat genoemd wordt de voorjaarsschok van de zure regen: de sneeuw begint te smelten. Al het daarin opgeslagen zuur komt plotseling vrij, en het is soms net azijn wat uit die sneeuw te voorschijn komt.

Vanaf het Buursermeertje wordt er honderd meter het bos ingelopen en ziet men de eerste uitwerking van de zure regen. Het is hier een trieste toestand met de dennen. De bovenste helft van de boom hoort takken te hebben waar flink wat naalden aan zitten. Maar hier ziet men voornamelijk kale takken, en alleen het bovenste kruintje is groen. Dat het er van opzij ook zo groen uit ziet, komt doordat veel takken aan het uiteinde nog wat naalden hebben. Maar ga je er dan onder staan, dan kijk je overal dwars doorheen. Dit hoort een donker bos te zijn, waar op de grond tussen de bomen niets kan groeien door het lichtgebrek, tegenwoordig zie je allemaal bodembedekkers.

Het zuur in de zure neerslag bestaat uit salpeterzuur en zwavelzuur. Door electriciteitscentrales, olieraffinaderijen, ander industrie en niet te vergeten in auto’s worden fossiele brandstoffen verbrand. Kolen, olie en aardgas dus. Bij die verbranding komt onder andere zwaveldioxide en stikstofoxiden vrij. Ia de uitlaat van de auto en via hoge schoorstenen komen die stoffen in de lucht terecht. Daar worden ze omgezet in zwavelzuur en salpeterzuur. Daarnaast is ook de intensieve veehouderij schuldig aan het veroorzaken van zure neerslag. Er komt veel te veel mest vrij, en uit al die miljoenen kilo’s mestoverschot komt veel ammoniak vrij. Die ammoniak wordt via de lucht verspreid, en wordt later in de bodem door bacteriën veranderd in salpeterzuur. Het gaat niet alleen om zure regen alleen maar om zure neerslag. Je hebt namelijk ook te maken met een droge vorm, als gas of als stof. Niet alleen via regen of sneeuw dus.
In feite doet de schade van de zure regen dus op drie manieren op: dat wat rechtstreeks op de kruin van de bomen valt, dat wat langs z’n stam omlaag sijpelt, en dat wat de boom uit de grond opneemt.
De heide is onder invloed van de zure neerslag meer dan ooit geneigd te vergrassen. Het is de bedoeling dat schapen een deel van het Buurserzand van dat gras ontdoen, maar dat blijkt een klus voor jaren te zijn. De heide afplaggen heeft het beste resultaat, maar is er tijdrovend en onbetaalbaar als er beroepskrachten voor moeten worden ingeschakeld. Bovendien zou je het symptoombestrijding kunnen noemen.

Voor Haaksbergen zullen de gevolgen zeker net uitblijven. Na de wandeling komen de geïnteresseerden weer bij het Buursermeertje uit. ’s Zomers mogen hier velen graag komen genieten van de mooie omgeving. Hier zijn al duidelijk de gevolgen van de zure neerslag te zien. Natuurmonumenten met name onderzocht over een flinke oppervlakte alle bomen, en moest tot de conclusie komen: Je vind geen gezonde boom meer ! Wat de bomen rond het Buursermeertje betreft: men verwacht dat ze over vijf jaar kaal en dood zullen zijn. Zoiets is geen opwekkende wandeling…